Dilbilim, insanı doğada yaşayan diğer canlılardan ayıran en önemli özelliği olan dili ve dile bağlı düşünce yapısını inceleyen bir bilim dalıdır. Ülkemizde bilhassa İstanbul Üniversitesi’nin öncülüğünde gelişen dilbilim, birkaç üniversitede bağımsız bölüm çatısına kavuşmuş; üniversitemizde ise 2010 yılında Dilbilimi Bölümü’nün kurulmasıyla bu bilim alanıyla ilgili bağımsız bir birim oluşmuştur. Dilbilimi Bölümü, dili salt dilbilgisi kuralları çerçevesinde değil; diğer bilim dalları ile olan yakın ilişkilerinin de bir bütün olarak incelendiği geniş açılı bir yaklaşımı benimseyerek incelemektedir.
Her insan dili, dilin konuşmacılarının birbirleriyle iletişim kurmasını, fikirleri, hipotezleri, duyguları, arzuları ve ifade etmesi gereken diğer her şeyi ifade etmesini sağlayan bir bilgi ve yetenekler bütünüdür. Dilbilim, bu bilgi sistemlerinin tüm yönleriyle incelenmesidir. Böyle bir bilgi sisteminin nasıl yapılandırıldığı, nasıl edinildiği, mesajların nasıl üretildiği ve anlaşıldığı, nasıl zamanla değiştiği dilbilimin inceleme alanına girer. Dilbilimciler sonuç olarak dilin doğasıyla ilgili bir takım özel sorularla ilgilenirler. “Bütün insan dillerinin ortak özellikleri nelerdir, diller nasıl farklılaşır ve farklılıklar sistematik olarak ne kadar farklıdır, yani farklılıklardaki ortak noktaları bulabilir miyiz?” benzeri sorular dilbilimciler tarafından sorulurlar.
Dilbilimin dilin yapısını inceleyen kolu aşağıdaki alanlardan oluşmaktadır:
Fonetik - konuşmaların fiziksel yönleriyle incelenmesi
Fonoloji - konuşma seslerinin bilişsel açıdan incelenmesi
Morfoloji - kelimelerin oluşumu çalışması
Sözdizimi - cümlelerin oluşumu çalışması
Anlambilim - anlam çalışması
Edimbilim - dil kullanımı çalışması
Bölümümüzde bulunan öğrencilere çok geniş kapsamlı bir biçimde dilbilim hakkında bilgi sahibi olmalarına imkan sağlayacak bir müfredat takip edilmektedir. Başta Türk dili olmak üzere belirli dillerin yapılarını ve gelişmelerini incelemek ana amaçlarımızdandır. Bölümümüzün misyonu genel dilbilimin yanında, Türk dilbilimi kazanımlarını en iyi şekilde öğrencilere aktararak ülkemizdeki dilbilim birikimine katkıda bulunmak; Türk dili üzerinde dilbilimsel yöntemlere dayalı araştırmalar yapılmasını mümkün kılacak teorik ve pratik uygulamalar gerçekleştirmektir.
