Bölüm
Bölüm Hakkında
Dilbilimi bölümü, 4 yıllık lisans programı olarak örgün öğretim veren bir bölümdür. Bölümün yüksek lisans ve doktora programları da bulunmaktadır. 4 yıllık lisans eğitimi boyunca öğrencilere insan iletişim sistemi olan dilin biçimi, yapısı, kullanımı gibi dilin farklı boyutlarını kapsayan bir eğitim verilmektedir. Öğrencilerin, Türk dili ve genel anlamda dünyada konuşulan çeşitli diller hakkında gerekli bilgilere sahip olacak şekilde mezun olmaları amaçlanmaktadır. Öğretilen kuramsal bilgilerin uygulamalı bir yansıması olarak lisans programı boyunca dil edinimi, Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi, dil-beyin ilişkisi, bilgisayarlı dilbilim, derlem çalışmaları gibi farklı sahalarda öğrencilere nitelikli bilgi verilmektedir.
Bölümde, 4 yıllık lisans programı boyunca temel dilbilim eğitiminin yanı sıra, edebiyat, medya - kültür ilişkisi, Osmanlıca gibi alanlarda bilgi ve beceri de kazanılmaktadır. Ayrıca, öğrencilerin dilbilim eğitimine destek olacak şekilde bölümde yabancı dil dersleri de bulunmaktadır. Bölümde zorunlu İngilizce Dil Atölyesi dersleri aracılığıyla öğrencilerin İngilizce okuduğunu anlama, yorumlama, yazma ve konuşma becerilerini geliştirmeleri amaçlamaktadır. İngilizcenin yanı sıra Arapça, Farsça, Fransızca, Latince ve Rusça dilleri de seçime bağlı olarak sunulmaktadır.
Eğitim Kapsamı
İstanbul Üniversitesi Dilbilimi Bölümü, eğitimde farklı türden bilgi ve uygulamaları harmanlamaktadır. Bu bilgiler yerli ve uluslararası yaklaşımları, tarihsel ve güncel çalışmaları, kuramsal ve uygulamalı disiplinleri bir araya getirir niteliktedir. Öğrenciler, edindikleri bilgi ve becerilerle hem akademik açıdan yeterli donanıma sahip olacak şekilde hem de dilin kullanıldığı tüm alanlarda yetkin bir biçimde çalışacak düzeyde öğrenim görmektedir. Mezun öğrenciler, insan dili ve dilin hem sosyal hem bilişsel hem de bir sistem olarak işleyişi hakkında yeterliliğe sahip olmaktadırlar.
Dilbilmi Bölümü, 4 yıllık lisans programına ek olarak yüksek lisans ve doktora düzeyinde insan dili ve dilin etkileşim içine girdiği alanlarda lisansüstü araştırma yapmak isteyenler için de imkan tanımaktadır.
İş Olanakları
Öğrenciler mezun olduklarında üniversitelerin ilgili bölümlerinde akademisyen, okutman gibi kadrolarda görev alabilir; bunların dışında, tercüman, yayıncılık, gazetecilik, kültürel araştırmalar, felsefe, eğitim, uluslararası ilişkiler, film, medya ve görsel sanatlar alanlarında iş imkânı bulabilirler.
Anabilim Dalları
İstanbul Üniversitesi Dilbilimi bölümü, Genel Dilbilim ve Uygulamalı Dilbilim olmak üzere iki anabilim dalından oluşmaktadır. Genel Dilbilim Anabilim dalı çatısında altında insan dilinin bir sistem olarak çalışma ilkeleri konu edilmektedir. Bu bağlamda, dilin anlam, sözdizim, sözcük yapısı, ses özellikleri, kullanımı gibi kuramsal boyutları incelenmektedir. Ayrıca, Türk dili de güncel ve tairhsel kapsamda çalışılmaktadır. Uygulamalı Dilbilim Anabilim dalında ise, dil öğretimi, dil edinimi, toplum dilbilim, sinirdilbilim, derlem dilbilim ve sözlükbilim alanlarında araştırma ve eğitim etkinlikleri yürütülmektedir.
İç ve Dış Paydaşlar
Programın iç paydaşları Akademik Kadro, Program Öğrencileri, yandal öğrencileri ve çift anadal öğrencileridir. Program öğrenciler içinde, öğrenci temsilcileri (Fakülte çapında Bölüm başına her yıl seçilen öğrenci temsilcisinin dışında her yıl, her sınıftan bir öğrenci seçimle kendi sınıfını temsil etmekte ve dönem içinde Bölüm Başkanlığı ile yapılan toplantılarda kendi sınıfına ait sıkıntı, talep ve memnuniyetleri paylaşmaktadır), öğrenci asistanları (Sağlık Kültür Spor Daire Başkanlığı yarı zamanlı olarak fakültelerimizin laboratuvar, kütüphane, bahçe gibi ihtiyaç duyulan birimlerinde öğrencilerimize ücret karşılığı çalışma imkanı sunmaktadır) ve öğrenci kulübü başkanı iç paydaşlar arasında önemli bir yer teşkil etmektedir. Dış paydaşlar ise, geniş bir grubu oluşturmaktadır: YÖK, İÜ Rektörlüğü, Edebiyat Fakültesi, diğer fakülteler (İktisat Fakültesi, İletişim Fakültesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi vd.), diğer bölümler (Felsefe, Psikoloji, Antropoloji, Klasik Filoloji ve Latin Dili, Tarih ve Beşeri Coğrafya vd.), Sektör/İşverenler (Kamu, Özel, STK) ve mezun öğrenciler şeklinde gruplandırılmıştır.
Her insan dili, dilin konuşmacılarının birbirleriyle iletişim kurmasını, fikirleri, hipotezleri, duyguları, arzuları ve ifade etmesi gereken diğer her şeyi ifade etmesini sağlayan bir bilgi ve yetenekler bütünüdür. Dilbilim, bu bilgi sistemlerinin tüm yönleriyle incelenmesidir. Böyle bir bilgi sisteminin nasıl yapılandırıldığı, nasıl edinildiği, mesajların nasıl üretildiği ve anlaşıldığı, nasıl zamanla değiştiği dilbilimin inceleme alanına girer. Dilbilimciler sonuç olarak dilin doğasıyla ilgili bir takım özel sorularla ilgilenirler. “Bütün insan dillerinin ortak özellikleri nelerdir, diller nasıl farklılaşır ve farklılıklar sistematik olarak ne kadar farklıdır, yani farklılıklardaki ortak noktaları bulabilir miyiz?” benzeri sorular dilbilimciler tarafından sorulurlar.
Dilbilimin dilin yapısını inceleyen kolu aşağıdaki alanlardan oluşmaktadır:
Fonetik - konuşmaların fiziksel yönleriyle incelenmesi
Fonoloji - konuşma seslerinin bilişsel açıdan incelenmesi
Morfoloji - kelimelerin oluşumu çalışması
Sözdizimi - cümlelerin oluşumu çalışması
Anlambilim - anlam çalışması
Edimbilim - dil kullanımı çalışması